Bij het (ver)bouwen is het cruciaal om te weten of jouw bouwproject vergunningplichtig is of niet. Met de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), die sinds 2024 geldt voor nieuwbouwprojecten in gevolgklasse 1, zijn de regels veranderd. Denk hierbij aan eengezinswoningen en kleine bedrijfspanden. Op deze pagina leggen we uit waar je op moet letten en wanneer je een kwaliteitsborger nodig hebt.
Of een bouwwerk vergunningvrij of vergunningplichtig is, wordt bepaald in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), specifiek in artikelen 2.25 en 2.26. De hoogte van het bouwwerk (boven of onder 5 meter) en de aanwezigheid van een dak spelen hierbij een belangrijke rol. Toch zijn er uitzonderingen. Wil je zeker weten of je een vergunning nodig hebt? Doe de check via het Omgevingsloket of vraag het na bij je gemeente. Voor bouwprojecten in gevolgklasse 1 is vaak een melding bij de gemeente voldoende, maar het inschakelen van een kwaliteitsborger is verplicht.
De Wkb geldt momenteel alleen voor bouwwerken in gevolgklasse 1 — projecten met een relatief laag bouwrisico, zoals:
Nieuwbouw van eengezinswoningen
Kleinschalige bedrijfsgebouwen
Kleine utiliteitsgebouwen
De overheid is hiermee begonnen om eerst ervaring op te doen met de nieuwe kwaliteitsborging, voordat de wet wordt uitgebreid naar gevolgklassen 2 en 3 (met hogere bouwrisico’s).
Bestaat jouw bouwproject uit meerdere bouwwerken met verschillende gevolgklassen? Dan geldt de hoogste gevolgklasse.
Voorbeeld: bouw je een winkel met daarboven een woning? Dan is dit één bouwwerk, en geldt de hogere gevolgklasse (2 of 3). Zijn het twee losse bouwwerken, dan volstaat bij het woonhuis een melding mét kwaliteitsborger, en is voor de winkel een vergunning nodig.
Let op: een vergunning of melding mag meerdere bouwwerken omvatten, zolang deze dezelfde meldings- of vergunningsplicht hebben.
Nee. Kwaliteitsborging is niet verplicht voor vergunningsvrije bouwwerken. Toch moet je ook bij deze projecten voldoen aan de gewijzigde regels in het Burgerlijk Wetboek. Denk aan:
Aanscherping van de aansprakelijkheid van de bouwer
Verplichting tot het opleverdossier
Ook zonder vergunning moet je dus kunnen aantonen dat je bouwt volgens de geldende kwaliteitseisen.
De kwaliteitsborger speelt een centrale rol bij vergunningplichtige én meldingsplichtige bouwwerken in gevolgklasse 1. Hij:
Voert een risicobeoordeling uit van het bouwplan
Stelt een borgingsplan op volgens het Bbl
Controleert of de uitvoering voldoet aan de technische bouwregels
Levert een verklaring bij oplevering dat het bouwwerk voldoet aan alle eisen
Deze verklaring wordt toegevoegd aan het dossier voor de gemeente. Pas 10 werkdagen na indiening van dit dossier mag het bouwwerk in gebruik worden genomen.
Wil je weten of jouw project vergunningvrij of vergunningplichtig is? Of ben je op zoek naar materialen en begeleiding voor jouw bouwproject volgens de Wkb?
Neem contact op met onze partner Bouwbureau Slim. Zij helpen je graag met passend advies!
